TOP 10 Ngành Nghề Sẽ “Lên Ngôi” Ở Việt Nam Trong Thập Kỷ Tới

Với nền tảng là xu hướng phát triển, dòng vốn đầu tư và nhu cầu ngày càng tăng của xã hội, 12 nhóm ngành nghề sau đây được đánh giá là những lựa chọn đầy tiềm năng trong tương lai.

1. Ngành Chip và Chất Bán Dẫn – Nền Tảng Của Tương Lai Số

Chip và chất bán dẫn hiện là "trái tim" của hầu hết các công nghệ hiện đại, từ trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) đến dữ liệu lớn (Big Data). Sự phát triển mạnh mẽ của các công nghệ này đang thúc đẩy nhu cầu toàn cầu về linh kiện bán dẫn, mở ra triển vọng tăng trưởng dài hạn cho ngành.

Trong chuỗi giá trị của ngành bán dẫn, thiết kế vi mạch là công đoạn tạo ra giá trị gia tăng cao nhất, trong khi các khâu như lắp ráp, đóng gói có giá trị thấp hơn. Việt Nam hiện đang định hướng phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn tập trung vào ba mảng chính: thiết kế, đóng gói và kiểm định.

Theo dự báo, Việt Nam sẽ cần khoảng 20.000 nhân lực trong 5 năm tới và 50.000 nhân lực trong 10 năm tới cho ngành này – chủ yếu là từ trình độ đại học trở lên. Trong bối cảnh thiếu hụt nhân lực chất lượng cao toàn cầu, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các tập đoàn sản xuất chip lớn trên thế giới, khi nhiều nhà máy bắt đầu được đặt tại đây.

Mức lương hấp dẫn cũng là yếu tố khiến ngành này trở nên "hot" – tại Mỹ, lương trung bình ngành chip có thể đạt tới 132.000 USD/năm.

Đây là cơ hội vàng để sinh viên Việt Nam định hướng sớm và bắt kịp làn sóng việc làm trong tương lai công nghệ cao.

2.Ngành Trí Tuệ Nhân Tạo (Artificial Intelligence – AI)

Công nghệ lõi định hình kỷ nguyên số

Trí tuệ nhân tạo (AI) là ngành chuyên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các hệ thống máy móc thông minh có khả năng "tư duy" và xử lý công việc giống như con người – từ học tập, phân tích dữ liệu đến ra quyết định. AI được xây dựng trên nền tảng các mô hình máy tính, kỹ thuật học máy (machine learning), học sâu (deep learning) và các công nghệ tính toán hiện đại.

Hiện nay, AI đang len lỏi vào mọi lĩnh vực: từ y tế, giáo dục, tài chính cho đến sản xuất công nghiệp và đời sống thường nhật. Không chỉ là xu hướng công nghệ, AI đang trở thành “xương sống” của nền kinh tế số.

Nhu cầu nhân lực AI toàn cầu đang tăng nhanh chưa từng có. Theo thống kê của Indeed, số lượng tuyển dụng trong lĩnh vực này tăng 74% mỗi năm trong 4 năm qua. Đặc biệt, vị trí Kỹ sư Máy học (Machine Learning Engineer) đứng đầu trong danh sách 25 công việc tốt nhất, với tốc độ tăng trưởng 344% số lượng tin tuyển dụng gần đây.

Tại Mỹ, mức lương trung bình cho các vị trí trong ngành AI lên tới 146.000 USD/năm – một con số đáng mơ ước với bất kỳ ai muốn theo đuổi công nghệ cao.

3. Ngành Phần Mềm – “Xương sống” của thế giới số hiện đại

Kỹ thuật phần mềm là một trong những ngành nghề mũi nhọn trong lĩnh vực công nghệ thông tin, luôn nằm trong nhóm ngành có nhu cầu tuyển dụng cao nhất hiện nay và trong tương lai. Với sự bùng nổ của các nền tảng số, ứng dụng di động, web, AI, game, thương mại điện tử…, kỹ sư phần mềm chính là những người “đứng sau màn hình” tạo nên những trải nghiệm số mà chúng ta sử dụng hằng ngày.

Sinh viên ngành phần mềm sau khi tốt nghiệp có thể tham gia vào các dự án công nghệ lớn trong và ngoài nước, hoặc tiếp tục theo đuổi học thuật (thạc sĩ, tiến sĩ) và nghiên cứu để phát triển các công nghệ phần mềm tiên tiến hơn cho đất nước. Hầu hết các sản phẩm bạn dùng mỗi ngày – từ ứng dụng điện thoại, phần mềm văn phòng đến game online – đều là thành quả của các lập trình viên.

Không chỉ xây dựng phần mềm, lập trình viên còn đảm nhận các công việc quan trọng như cập nhật phiên bản, sửa lỗi và tối ưu hiệu năng để sản phẩm ngày càng hoàn thiện và thu hút người dùng hơn. Chính vì thế, nhu cầu nhân lực ngành phần mềm luôn ở mức cao và ổn định trong dài hạn.

Tại Việt Nam, mức lương trung bình của kỹ sư phần mềm dao động từ 13,4 đến 16,1 triệu đồng/tháng, tùy theo kỹ năng và kinh nghiệm – chưa kể các vị trí cao cấp hoặc làm cho công ty nước ngoài có thể nhận lương gấp nhiều lần.

4. Ngành Tâm Lý – Nghề của sự thấu cảm trong thời đại hiện đại

Khi xã hội ngày càng phát triển, các vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần cũng ngày càng gia tăng. Áp lực học tập, công việc, mối quan hệ cá nhân… đều có thể ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý con người. Đây chính là lý do ngành Tâm lý học đang trở nên cấp thiết và được quan tâm hơn bao giờ hết.

Tại Việt Nam, tuy ngành này còn khá mới mẻ nhưng đã thu hút đông đảo sinh viên theo học. Một điểm đặc biệt của ngành tâm lý là không thể bị thay thế bởi robot hay tự động hóa, vì sự đồng cảm và kết nối cảm xúc là điều máy móc không thể làm được.

Theo dự đoán, tỷ lệ tăng trưởng nhân lực ngành này sẽ đạt khoảng 22% vào năm 2030, đặc biệt trong các lĩnh vực như trị liệu rối loạn lo âu, lạm dụng chất kích thích, và tư vấn sức khỏe tinh thần. Các vị trí như nhà tâm lý học, nhà trị liệu, cố vấn học đường, nhân viên xã hội… đang có nhu cầu tăng mạnh.

5. Ngành Phân Tích Dữ Liệu – Biến “biển số liệu” thành chiến lược kinh doanh

Phân tích dữ liệu (Data Analysis) đang là một trong những lĩnh vực “hot” nhất hiện nay, đóng vai trò then chốt trong thời đại số. Với sự bùng nổ của công nghệ và mạng xã hội, các doanh nghiệp cần những người có khả năng thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu để hiểu sâu hơn về khách hàng, thị trường và đối thủ.

Không chỉ là “mốt công nghệ”, đây là ngành thiết thực và tạo ra lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ cho doanh nghiệp. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, nhu cầu việc làm trong lĩnh vực phân tích dữ liệu sẽ tăng 19% trong giai đoạn 2014–2024, và con số này vẫn đang tiếp tục tăng mạnh.

Tuy vậy, thách thức lớn của ngành là khối lượng dữ liệu khổng lồ – yêu cầu kỹ năng chuyên môn cao để chắt lọc và biến dữ liệu thành thông tin giá trị.

6. Ngành An Ninh Mạng – Lớp khiên bảo vệ thế giới số

Trong thời đại mọi thông tin đều số hóa, an ninh mạng không chỉ là một ngành kỹ thuật, mà còn là lá chắn sống còn cho cá nhân, tổ chức và cả quốc gia. Sự gia tăng các cuộc tấn công mạng, lộ lọt dữ liệu và tội phạm công nghệ cao khiến nhu cầu tuyển dụng chuyên gia an ninh mạng tăng vọt.

Từ bảo vệ hệ thống dữ liệu doanh nghiệp đến chống hacker, các chuyên gia an ninh mạng luôn được đánh giá cao về chuyên môn và trách nhiệm. Theo khảo sát gần đây, mức lương trung bình ngành này tại Việt Nam dao động từ 30–60 triệu đồng/tháng, với các vị trí quản lý hoặc chuyên gia cao cấp có thể lên đến 100 triệu đồng/tháng.

Ngành này yêu cầu sự cập nhật liên tục về kỹ thuật, công cụ, và tư duy phản ứng nhanh với rủi ro mới nổi.

7. Ngành Năng Lượng Xanh – Làn sóng công việc bền vững cho tương lai

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng nhiên liệu toàn cầu, năng lượng xanh không còn là lựa chọn, mà là xu hướng tất yếu. Khi nguồn năng lượng hóa thạch dần cạn kiệt và gây ô nhiễm nghiêm trọng, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, ô tô điện, pin lưu trữ…

Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch là điều không thể đảo ngược. Đây chính là lý do ngành năng lượng tái tạo được đánh giá là ngành nghề của tương lai với tiềm năng tăng trưởng khổng lồ, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

Một điểm hấp dẫn của ngành là sự đa dạng trong cơ hội nghề nghiệp: từ kỹ thuật viên lắp đặt, kỹ sư công trình, chuyên gia nghiên cứu công nghệ pin, đến nhà hoạch định chính sách năng lượng. Đặc biệt, kỹ thuật viên tuabin gió đang là nghề phát triển nhanh nhất tại Mỹ, với dự báo tăng trưởng 108% vào năm 2024. Mức lương trung bình cho vị trí này vào khoảng 65.201 USD/năm.

8. Ngành Tài Chính và Công Nghệ Tài Chính (Fintech) – Tương lai số hóa của tiền tệ

Khi công nghệ ngày càng thâm nhập sâu vào ngành tài chính, Fintech (Financial Technology) đã trở thành một trong những lĩnh vực phát triển nhanh và năng động nhất toàn cầu. Fintech là sự kết hợp giữa tài chính truyền thống và công nghệ hiện đại, mang lại những sản phẩm/dịch vụ tài chính thông minh, tiện lợi và an toàn.

Hệ sinh thái Fintech bao gồm các lĩnh vực: thanh toán số, cho vay trực tuyến, đầu tư kỹ thuật số, bảo hiểm công nghệ và tư vấn tài chính thông minh. Những giải pháp này đang thay thế dần các dịch vụ ngân hàng truyền thống – như chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, quản lý tài khoản – bằng ứng dụng và nền tảng số.

Với sự hỗ trợ của Chính phủ, các định chế tài chính, công ty công nghệ và startup, ngành Fintech đang phát triển mạnh tại Việt Nam và toàn cầu. Nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này tăng cao, đặc biệt với các vị trí như chuyên gia blockchain, kỹ sư hệ thống thanh toán, chuyên viên phân tích tài chính số...

9. Ngành Digital Marketing – Nghề sáng tạo không thể thiếu trong thời đại số

Trong thời đại số hóa, Digital Marketing (tiếp thị số) không còn là xu hướng tạm thời mà đã trở thành chìa khóa sống còn cho mọi doanh nghiệp. Từ các startup nhỏ đến tập đoàn toàn cầu, ai cũng cần chiến lược marketing số để tiếp cận khách hàng, xây dựng thương hiệu và thúc đẩy doanh số.

Chuyên gia Digital Marketing sẽ đảm nhiệm các công việc như: quản lý mạng xã hội, chạy quảng cáo online, tối ưu công cụ tìm kiếm (SEO), email marketing, phân tích dữ liệu người dùng và nhiều hơn thế. Với sự phát triển mạnh mẽ của internet và hành vi tiêu dùng chuyển dịch nhanh chóng, doanh nghiệp càng cần nhân lực giỏi trong lĩnh vực này.

Theo báo cáo của Statista, thị trường Digital Marketing toàn cầu được dự báo sẽ đạt 786,2 tỷ USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 9,1% từ năm 2021–2026. Mức lương trung bình tại Mỹ trong ngành này là từ 75.000 USD/năm trở lên, tùy vị trí và chuyên môn.

10.Ngành Logistics – “Xương sống” vận hành của nền kinh tế hiện đại

Trong thế giới kinh doanh toàn cầu hóa, logistics giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo hàng hóa được lưu trữ, đóng gói, vận chuyển và phân phối một cách hiệu quả nhất – từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Đây không chỉ là công đoạn vận chuyển, mà là cả một hệ thống phức tạp, có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kinh doanh và trải nghiệm khách hàng.

Sự bùng nổ của thương mại điện tử, đặc biệt là mô hình giao hàng trong ngày và xuyên quốc gia, đang đẩy mạnh nhu cầu tuyển dụng nhân lực cho ngành logistics. Các chuyên gia logistics không chỉ cần hiểu rõ chuỗi cung ứng mà còn phải có khả năng ứng dụng công nghệ, phân tích dữ liệu và tối ưu chi phí vận hành.

Theo Viện Nghiên cứu và Phát triển Logistics Việt Nam, đến năm 2030, nước ta sẽ cần thêm khoảng 2,2 triệu lao động trong ngành logistics, trong đó 10% là nhân lực chất lượng cao có kỹ năng chuyên sâu và trình độ ngoại ngữ tốt.